Gönüllülük, bir bireyin herhangi bir maddi karşılık veya
çıkar elde etmeden(a), yakın çevresi dışındaki bireylerin ve diğer canlıların
yararına(b), bilgisini, yeteneğini, enerjisini ve zamanını(c) kendi özgür
iradesi ile paylaşarak, kar amacı gütmeyen kurumlar ve sivil toplum kuruluşları
aracılığıyla(d) gerçekleştirdiği faaliyetlerdir.
Gönüllünün ve kurumun karşılıklı beklentileri ve
sorumlulukları vardır. Bu beklentilerin karşılanması ve sorumlulukların etkin
bir şekilde yerine getirilebilmesi için, açık bir şekilde paylaşılmaları ve
anlaşılmaları gerekir.
1. Gönüllülük Tanımı:
Bir bireyin herhangi bir maddi karşılık veya çıkar elde
etmeden (a), yakın çevresi dışındaki bireylerin ve diğer canlıların yararına
(b), bilgisini, yeteneğini, enerjisini ve zamanını (c) kendi özgür iradesi ile
paylaşarak, kar amacı gütmeyen kurumlar ve sivil toplum kuruluşları
aracılığıyla (d) gerçekleştirdiği faaliyetlerdir.
2. Kimler Gönüllü Olabilir?
Yasal tanımlamalarda aksi belirtilmediği sürece, yerli ve
yabancı tüm gerçek kişiler, yaş, cinsiyet, cinsel yönelim, inanç, dil, ırk,
siyasi görüş ve benzeri herhangi bir ayrım yapılmaksızın gönüllü
olabilirler.Kurumlar, planlanan gönüllü faaliyetin içeriğine ve
uygulanabilirliğine göre, önceden ve açıkça ilan edilmek üzere, katılım için
bazı kriterler belirleyebilirler. Bu kriterlere uygunluğun değerlendirme
süreci, şeffaf bir şekilde paylaşılır.
3. Gönüllü Motivasyonu:
Bir topluluğun etkin ve verimli çalışabilmesi için çatısı
altındaki bireylerin benzer amaçları paylaşması ve belirli prensiplerde
anlaşması önemlidir. Bununla birlikte bireyler, aynı amaca hizmet ederken
birbirinden farklı motivasyonlara sahip olabilirler. Kurumlar, aday
gönüllülerin her birine, misyonuna uygun bir biçimde, topluma faydalı
olabilecekleri alanları yaratmaya çalışmalıdır. Kişiler kurumların
faaliyetlerini gerçekleştirmesi için birer araç olarak görülmemelidir. Ortak
amaçların gerçekleşmesi için var olan araçlar, sivil toplum kuruluşlarıdır.
4. Faaliyet Alanı ve Süresi:
Gönüllü, kurumun her türlü talebini yanıtlamayı taahhüt
etmiş ve her görevi üstlenmek zorunluluğu bulunan ücretsiz iş gücü değildir.
Katılacağı faaliyetleri özgür iradesi ile seçme hakkına sahiptir. Aksi
belirtilmediği sürece gönüllülük için bir süre sınırlaması yoktur.Bir kişi,
aynı anda birden fazla kurum için gönüllü olabilir ve gönüllü faaliyetlere
katılabilir.
5. Gönüllü Profili:
Gönüllü sayılabilmek için asgari bazı bilgilerin (a)
paylaşılması ve güncelliğinin takip edilmesi gerekir. Bu bilgilerin
doğruluğundan ve güncel tutulmasından gönüllü ve kurum birlikte sorumludur.
6. Gönüllünün Sorumlulukları:
Gönüllü profesyonel çalışan olmamakla birlikte, üstlendiği
görev ne kadar basit olursa olsun onu sorumluluk duygusu ile yerine getirir.
Gönüllü, çalışmasını kurumun gösterdiği alanlarda,
belirlenen zaman diliminde ve kurumun ilke ve kurallarına uygun olarak
gerçekleştirir.
Katıldığı faaliyetlerde, faydalanıcılara iletişim
bilgilerini veremez ve onların özel bilgilerini talep edemez. Faaliyetlere
katılamayacağı durumlarda, kurumu mümkün olan en erken zamanda bilgilendirir.
Kurumun adını ve kaynaklarını kişisel çıkar elde etmek için
kullanmaz.
Kurum bilgilerinin gizli tutulmasına ve korunmasına özen
gösterir.
Gönüllü profilinde gerçek bilgileri paylaşır ve bilgileri
güncel tutar.
Gönüllülük Taahütnamesi'ne uygun hareket etmekten
sorumludur.
7. Kurumun Sorumlulukları:
Kurum, ihtiyaç duyduğu gönüllü gücün iş tanımlarını
ayrıntılı ve açık bir şekilde oluşturarak beklentilerini gönüllülerine aktarır.
Gönüllü faaliyetin gerçekleştirilmesi için uygun koşulları
sağlar, gerekli önlemleri alır. Belirli faaliyetler kapsamında gönüllünün
günlük ihtiyaçlarını, ulaşım ve sigorta masraflarını karşılayabilir.
Gönüllü bilgilerinin güncelliğini ve gönüllülük verilerini
takip eder. Gönüllünün kişisel bilgilerini korur, üçüncü kişi ve kurumlarla
gönüllünün izni olmaksızın paylaşmaz.
Gönüllüyü motive eder, performansını belirli zamanlarda
değerlendirir ve kendisiyle paylaşır.
Gönüllülük Taahütnamesi'ne uygun hareket etmekten
sorumludur.
8. Gönüllünün Hakları:
Gönüllü adayı, herhangi bir faaliyete katılmadan önce
kurumun misyonu, işleyişi, iletişim dili, faydanalıcıların özel ihtiyaçları ve
benzeri konularda temel eğitimler alır.
Faaliyetler öncesi, faaliyetin amacı, yararları, gönüllünün
kazanımları, karşılaşacağı koşullar ve potansiyel tehlikeler hakkında
bilgilendirilir.
Gönüllü katılacağı faaliyetlerinden dolayı ayrıca ek bir
mali yüke katlanmak zorunda bırakılmamalıdır.
Gönüllünün performansı, katıldığı faaliyet sonunda ya da
belirli dönemlerde tarafsız bir şekilde değerlendirilir ve kendisiyle
paylaşılır.
Gönüllünün kişisel bilgileri ve gönüllülük verileri,
gönüllünün izni olmaksızın üçüncü kişi ve kurumlar ile paylaşılamaz.
9. Ölçme, Değerlendirme ve Ödüllendirme:
Kurumun daha etkin çalışabilmesi ve gönüllünün de
yetkinliklerini geliştirebilmesi açısından gönüllülük tecrübesinin karşılıklı
olarak değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Bu amaçla kurum, gönüllü
yönetiminde çeşitli ölçme, değerlendirme ve ödüllendirme prosedürlerini
oluşturur.Gönüllünün hangi durumlarda katkı sağladığı projeden veya kurumdan
uzaklaştırılacağı adil ve şeffaf bir süreçle belirlenir.
10. Taahütname:
Gönüllünün ve kurumun karşılıklı beklentileri ve
sorumlulukları vardır. Bu beklentilerin karşılanması ve sorumlulukların etkin
bir şekilde yerine getirilebilmesi için, açık bir şekilde paylaşılmaları ve
anlaşılmaları gerekir. Gönüllülük Taahhütname'si bu anlamda, gönüllü ve kurumun
karşılıklı ödev ve sorumluluklarını içeren, yasal olarak bağlayıcılığı olmasa
da ilkeler bağlamında bağlayıcı olan bir sözleşmedir.
*Bu manifestonun düzenlenmesi sırasında, "STK'lar için Gönüllülük ve Gönüllü Yönetimi Rehberi"nden (STGM, 2006-2009), Makedonya Gönülülük Yasası'ndan (ECNL),"Gönüllü Çalışmanın Ölçülmesi Manueli"nden (ILO, 2011) ve ayrıca Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV) ile Ulusal Gönüllülük Komitesi (UGK)'nin konuyla ilgili yayınlarından yararlanılmıştır.
0 Comments:
Yorum Gönder